شورای ملی ترویج علم، برای انسجام فعالیت‌های ترویجی تشکیل شود
تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۵۰۴۱۴
به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، اکرم قدیمی امروز (دوشنبه) در نشست زیست‌بوم ترویج علم در ایران، بر اساس طرح تحقیقاتی انجام شده در گذشته ابتدا به تعریف از ترویج علم پرداخت و افزود: ترویج علم دربردارنده طیف وسیعی از فعالیت‌هایی است که هدف مشترک آنها کاهش شکاف بین نهادها و افراد تولیدکننده علم و عموم مردم به عنوان تامین‌کنندگان بودجه تولید علم و مصرف‌کنندگان علم است؛ بنابراین ترویج علم در حیطه عمومی جامعه معنا می‌یابد و همه کنشگران جامعه در آن سهم دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی در این نشست که در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار شد، ادامه داد: دانشمندان به موازات توسعه علم به فکر بهبود و تقویت رابطه علم و مردم افتادند و ترویج علم از دهه ۸۰ میلادی به شکلی جدی‌تر مطرح شد. ترویج علم ابتدا بیشتر بر فعالیت انتشار علم به وسیله آثار مکتوب متمرکز بود اما به تدریج اشکال متفاوتی مانند موزه، کافه علم، کتابخانه و غیره نیز کسب کرده است.
رئیس انجمن ترویج علم با اشاره به فقدان اجماع بین تعاریف مختلف ترویج علم تاکید کرد: فرایند اشاعه و انتشار علوم خاص و تغییر دیدگاه عامه و فرهنگ مردم نسبت به علم تعاریفی است که بیشتر رواج یافته است. همچنین ترویج علم به طور کلی به معنای ابزاری برای پیوند ارتباط بین جامعه و جهان علم است.
مراحل تکامل ترویج علم شامل پذیرش علم، درک عامه از علم و مشارکت عامه در تولید علم است. مرحله نهایی و سوم تکامل ترویج علم شکل نوینی از ترویج علم معاصر است.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور سپس به وضعیت ترویج علم در ایران پرداخت و افزود: فرایند آغاز به کار ترویج علم در ایران با تاسیس رادیو آغاز شد و مانند همه پدیده‌های دیگر فراز و نشیب‌هایی داشت. اولین جرقه شکل‌گیری اندیشه‌های جدی ترویج علم در ایران در سال ۱۳۷۸ و با برگزاری هم‌اندیشی بررسی راهکارهای گسترش علم در ایران زده شد. البته قبل از آن مجلات علمی مانند مجلات دانشمند در ترویج علم نقش مهمی داشتند.
وضعیت ترویج علم در ایران
وی با اشاره به ضعیت ترویج علم در ایران گفت: فقدان تعریفی جامع و مورد وفاق در مورد ترویج علم و توجه نکردن اسناد بالادستی به ترویج علم از چالش‌های ترویج علم در ایران است. از جهت اسناد بالادستی فقط نقشه جامع علمی کشور به صورت غیرمستقیم و در برنامه ششم توسعه در حد یک بند به این موضوع پرداخته شده. از جهت ابزارهای ترویج علم، تکثر ابزار و از جهت روش هم تنوع روش داریم ولی به خوبی از این ابزار استفاده نمی‌شود. در مورد شاخص‌های ترویج علم هم اجماع نداریم و استفاده از صنایع فرهنگی مانند فیلم مستند، انیمیشن و غیره هم بسیار ضعیف هستیم.
قدیمی در ادامه چالش‌های فعالیت‌های ترویجی را به سه دسته خرد، میانی و کلان تقسیم کرد و افزود: در سطح خرد نداشتن بودجه، نیروی انسانی و ساختار اداری مهم ترین چالش‌هاست. انجمن ترویج علم به عنوان یک نهاد غیرانتفاعی طی ۲ سال گذشته به دلیل نداشتن فضای مناسب مجبور به ۵ بار اسباب‌کشی شده است. در سطح میانی هم باور نداشتن به فعالیت‌ها، اولویت نداشتن، همکاری نکردن نهادهای موثر میان سازمان‌ها و نهادهای دخیل، نبود امکان بومی‌سازی فناوری‌های نوین مطرح است. نداشتن ردیف بودجه مشخص، بی‌توجهی به پژوهش، نبود سند راهبردی و سیاستی مرتبط بالادستی مرتبط با ترویج علم هم در سطح کلان به عنوان چالش مطرح است.
رئیس انجمن ترویج علم زیست‌بوم را محیط پیرامونی و همه اجزا، روش‌ها و کنشگران یک پدیده تعریف کرد و افزود: تمام نقش‌آفرینان فعال در حوزه ترویج علم امروز، منافع و اهداف مشخصی دارند و بنا به ماهیت و هدف هر کدام در به ثمر رسیدن فعالیت‌های ترویجی مشارکت می‌کنند.
ضرورت تاسیس نهادی واحد برای تعامل بین همه کنشگران
وی گفت: عوامل مختلفی در فعالیت‌های ترو.یجی دخالت دارند که عوامل زمینه‌ای به عنوان زمینه‌های مناسب و محرک تسریع‌کننده ترویج علم شامل مسائل سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه است. وجود حداقل ثبات در مسائل سیاسی و اقتصادی به گسترش این فعالیت‌ها کمک می‌کند. همچنین فرهنگ و شرایط فرهنگی از عوامل زمینه‌ای و تاثیرگذار در ترویج علم کمک می‌کند.
قدیمی در ادامه به تشریح الگوی مدنظر خود از زیست‌بوم ترویج علم در کشور اشاره کرد و افزود: اگر نهادهای فعال در این زمینه را سه بخش دولتی، خصوصی و قانونگذاری بدانیم، تعامل این سه بخش با ایجاد یک نهاد واسط متولی و واحد که با هر سه بخش ارتباط داشته باشد ممکن می‌شود. پیچیدگی نقش‌ها نشان می‌دهد باید یک شورا یا نهاد باشد که در اشتراک نظر آنها کمک کند.
وی خاطرنشان کرد: بعد از انجام مطالعه‌ای برای شناخت خصوصیات و چالش‌های ترویج علم، به این نتیجه رسیدیم که این نهاد واحد تحت عنوان شورای ملی ترویج علم شکل بگیرد. جلسات زیادی در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برای تدوین چهارچوب و آیین‌نامه آن برگزار شد و با تدوین نهایی چهارچوب کلی آن را برای تصویب به وزارت علوم و معاونت پژوهشی در پایان دولت یازدهم فرستادیم، اما به نتیجه نرسید.
رئیس انجمن ترویج علم همچنین به اهمیت همه کنشگران از مهدکودک تا مدرسه، نمایشگاه، دانشگاه و پارک ها اشاره کرد و در نتیجه‌گیری بحث خود افزود: ایران از نظر علمی در گذشته سرامد بوده است ولی اکنون در جایگاه شایسته اسم گذشته خود نیست، حلقه مفقوده علم گرایی و نشر ترویج علم و حرکت در مسیر علم است. طرح موضوع ترویج علم به عنوان یم موضوع ملی با بهره‌گیری از ظرفیت علمی، باعث هموارتر شدن ملی مسیر توسعه کشور می‌شود. نهادی شورای ملی ترویج علم باید مانند نخ تسبیح همه نهادها را بهم وصل و هماهنگ کند. اکنون کارهای ترویجی تک‌صدایی و جزیره‌ای است و به همین دلیل به جایی نمی‌رسد.
وی همچنین به اهمیت توجه به انواع مخاطب در ترویج علم اشاره کرد و گفت: ترویج علم باید بر حسب مخاطب متفاوت باشد و نمی‌توان برای همه نسخه واحدی پیجید. همه لایه‌های جامعه را برای مشارکت ترغیب و تشویق کند. تاثیر ترویج علم در جامعه باید هم افقی و هم عمودی باشد، یعنی هم در همه سطوح و هم در بطن جامعه گسترش یابد.
قدیمی تاکید کرد: وضعیت موجود با وضعیت مطلوب در ترویج علم فاصله زیادی دارد، البته علاقه‌مندان ترویج علم فعالیت‌هایی می‌کنند ولی سوال این است چطور باید اجزای مختلف پازل (جورچین) فعالیت‌های ترویج علم را کنار هم گذاشت تا این مسیر بهتر به نتیجه برسد.
علم و آموزش علم و فناوری ایران ۰ نفر برچسب‌ها هفته ترویج علم انجمن ترویج علم ایران مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور رییس انجمن ترویج علم ایرانمنبع: ایرنا
کلیدواژه: هفته ترویج علم انجمن ترویج علم ایران مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور هفته ترویج علم انجمن ترویج علم ایران مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ترویج علم در ایران فعالیت های ترویج انجمن ترویج علم ترویج علم ترویج علم فعالیت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۵۰۴۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جلائی‌پور، استاد دانشگاه: برای عملیات «وعدهٔ صادق» به قدر کافی پیوست‌های دیپلماتیک و مربوط به سیاست داخلی و اقتصاد تمهید و عملیاتی نشده/ به جای انسجام داخلی و افزایش همبستگی ملی و رضایت عمومی شهروندان، شاهد تجدید طرح گشت ارشاد بوده‌ایم
به گزارش جماران؛ حمیدرضا جلائی‌پور استاد دانشگاه در یادداشتی در روزنامه هم میهن نوشت:
در سیاست پیچیدهٔ ملی و جهانی امروز کم پیش می‌آید که موضع نیروها در برابر یک پدیده بتواند به عنوان شاقول و مرزگذارِ روشنِ اخلاقی و سیاسی عمل کند. موضع هر نیروی سیاسی در برابر عملکرد اسرائیل آپارتایدی و اشغالگر در شش ماه گذشته از این نمونه‌های کم‌یاب است. اسرائیلی که اساسا از ابتدا مبتنی بر اشغال، ترور، ایدئولوژی صهیونیستی، نسل‌کشی، پاک‌سازی قومی و استعمار شهرک‌نشین شکل گرفت و چند دهه مبتنی بر همین ابزارها و متکی به حمایت نواستعماری آمریکا و اروپا و با نقض مستمر و سیستماتیک حقوق و آزادی‌های اساسی فلسطینیان و قوانین بین‌المللی پیشروی کرد، در شش ماه گذشته کلکسیون بی‌سابقه‌ای از جنایات جنگی را در برابر دوربین رسانه‌ها و گوشی‌های هوشمند در جهان شبکه‌ای مرتکب شد.
برای عموم ایرانیان (حتی ناراضیان شدید) روشنگر است که بخش بزرگی از اپوزیسیون غیرملی نه‌تنها آشکارا در طرف اسرائیل نسل‌کش و کودک‌کش ایستادند و در برابر قتل عام ۴۰ هزار فلسطینی (اکثرا کودک یا زن) و انواع جنایت جنگی هولناک و فریب و دروغ مستمر اسرائیل سکوت کردند، بلکه رسانه‌ها و رهبران این اپوزیسیون وابستهٔ مالی و سیاسی نتانیاهو شده‌اند. اپوزیسیون وابسته به اسرائیل طرف اشتباه این شاغول مرزگذار ایستاد و از جمله به همین دلیل افول کرد و ضربه‌ای کاری و بلندمدت خورد.
مسالهٔ فلسطین و آرمان فلسطین قبل از انقلاب ۵۷ هم وجود داشت و امروز با مواضع اخیر حماس هم روشن‌تر شده است که خود اسرائیل (در نظر و عمل) و آمریکا (در عمل، چنان‌که در وتوی اخیرش متبلور شد) تنها موانع تشکیل دولت مستقل فلسطینی‌اند، و نه ایران که به آن رای مثبت داد. با این حال روشن است که اسرائیل می‌کوشد مثل دو دههٔ گذشته پروژهٔ امنیتی‌سازی ایران را پیش ببرد، از ایران مترسکی برای کاهش فشار روی خودش و ایجاد ائتلاف با کشورهای منطقه بسازد و در دشنه‌زنی به ایران در خارج و داخل مرزهایش پیشروی کند. حملهٔ اسرائیل به ساختمان دوم سفارت ایران در سوریه گام جدید اسرائیل آپارتایدی و خطای راهبردی آن بود که باز بخش بزرگی از اپوزیسیون با محکوم نکردنش نشان داد منافع ملی و قوانین بین‌المللی برایش اهمیت و اولویتی ندارد.
پاسخ ایران به حملهٔ اسرائیل اشغالگر در عملیات وعدهٔ صادق نیز رخداد بزرگی بود که باز بخش بزرگ از اپوزیسیون نتوانست اهمیتش را دریابد. برجام مهمترین شاهکار دیپلماتیک و مولفهٔ قدرت نرم ایران و وعدهٔ صادق مهمترین شاهکار بازدارندهٔ سخت ایران در دهه‌های اخیر بوده است. نیرویی که نتواند این واقعیت را ببیند و چنان از روزمرگی‌های سیاسی و اختلاف‌های دیگر ارتفاع بگیرد که اهمیت این دو مولفه در قدرت و منافع ملی ایران را درک کند به ضعف و عدم صلاحیت خودش گواهی می‌دهد. وعدهٔ صادق نشان داد که سرمایه‌گذاری همهٔ دولت‌های پس از جنگ بر بازدارندگی موشکی و سرمایه‌گذاری دههٔ اخیر ایران بر پهپادها در دفاع ملی کارساز بوده است. وعدهٔ صادق مصداق روشنی از دفاع مشروع مطابق قوانین بین‌المللی، با اهداف نظامی، بدون تلفات انسانی و به قصد پیشگیری از جنگ بود و به خاطر عقلانیت قابل توجهی که در اجرای آن بارز بود به جنگ نیانجامید، بر قدرت ملی افزود و ایران را به نسبت چند ماه پیش در برابر جنگ پرشدت، حملهٔ نظامی و پیشروی‌های اسرائیل مصون‌تر کرد. با این حال، پایدارسازی دستاوردهای صبح صادق نیازمند تقویت دیگر مولفه‌های قدرت ملی، از جمله دیپلماسی تواناتر، اقتصاد توانمند و افزایش انسجام داخلی و رضایت عمومی شهروندان است.
متاسفانه شواهد نشان می‌دهد برای عملیات موفق و مدبرانهٔ وعدهٔ صادق به قدر کافی پیوست‌های دیپلماتیک و مربوط به سیاست داخلی و اقتصاد تمهید و عملیاتی نشده است. به جای انسجام داخلی و افزایش همبستگی ملی و رضایت عمومی شهروندان، در هفته‌های گذشته شاهد احکام قضایی و تجدید طرح گشت ارشاد بوده‌ایم که بر شکاف‌ها و نارضایتی می‌افزاید و ناعادلانه است. متاسفانه همین سوءحکمرانی‌ها زمینه‌سازی کرده است برای این واقعیت تلخ که دانشجویان ایرانی حتی به نسبت دانشجویان آمریکایی حساسیت و اعتراض کمتری به نسل‌کشی اسرائیل نشان می‌دهند. آمریکایی که عملا پشتوانهٔ نسل‌کشی اسرائیل می‌شود و در دانشگاه‌هایش معترضان به نسل‌کشی سرکوب می‌شوند صلاحیت و مشروعیت اخلاقی پند و اندرز حقوق بشری به کشورهای دیگر ندارد، ولی صداوسیما و حکمرانانی که از سرکوب دانشجویان معترض در ایران حمایت می‌کنند و با گشت ارشاد و احکام قضایی ناعادلانه بر صورت آزادی‌ها پنجه می‌کشند هم صلاحیت نقد سرکوب در آمریکا را از دست می‌دهند و در جامعهٔ ناراضی نسبت به سهمگین‌ترین جنایات جنگی اسرائیل اشغالگر حساسیت‌زدایی می‌کنند. با این حال، سوء حکمرانی‌ها نباید قطب‌نمای اخلاقی شهروندان آگاه و نیروهای سیاسی ملی را از کار بیاندازد و صدای اعتراضشان به نسل‌کشی و سرکوب و تجاوز اسرائیل کودک‌کش به میلیون‌ها فلسطینی و سفارت ایران را کوتاه کند. در همین بزنگاه‌ها و با همین شاقول‌های مرزگذار است که عیار ملی و اخلاقی بودن نیروها سنجیده می‌شود.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است